Door Jeroen Bootsman - Wie gefascineerd is door de meest verdorven aspecten van de menselijke geest en daar in beeld en geluid kennis van wil nemen, vindt in Netflix een ideaal platform. De streamingsdienst barst onderhand uit z’n voegen van alle series en documentaires die op echte moordzaken zijn gebaseerd. Niet alleen zijn er tal van dramaseries, vaak worden ze ook nog eens vergezeld door documentaires, waarin betrokkenen (slachtoffers, nabestaanden, het openbaar ministerie, advocaten, rechters) aan het woord komen, of zelfs de daders zelf.

De tekst gaat onder de afbeelding verder.

Seriemoordenaar Ted Bundy

Zo verbrijzelt Zac Efron zijn imago als tieneridool wanneer hij de hoofdrol speelt in de film Extremely Wicked, Shockingly Evil and Vile. Hij geeft daarin gestalte aan seriemoordenaar Ted Bundy, die naar eigen zeggen meer dan dertig vrouwen heeft vermoord. Voor wie er dan nog geen genoeg van heeft, is er nog de vierdelige documentairereeks Conversations with a killer: the Ted Bundy tapes. Ook Amazon Prime Video doet een duit in het zakje met Ted Bundy: falling for a killer, een documentaireserie van vijf afleveringen die door veel kijkers is geprezen vanwege de empathie, waarvan de makers met Bundy’s slachtoffers blijk gaven.

Dat is wel een aspect waar niet licht over mag worden gedacht. Bij menige documentaire of serie vraag ik me af in hoeverre de makers er ideële motieven op na hielden. Veel gebeurtenissen lenen zich, in al hun gruwelijkheid, bij uitstek voor een spannende productie. En daar zijn we allemaal gek op. Maar of de nagedachtenis van de slachtoffers (die niet meer voor zichzelf kunnen opkomen) en de emoties van nabestaanden en andere betrokkenen in de afwegingen een rol spelen, valt nogal eens te betwijfelen.

Al te plastische details worden sober en gedoseerd opgediend

Wat dat betreft is de bejubelde Netflix-serie Mindhunter van een andere snit. Deze reeks gaat over FBI-agenten die eind jaren zeventig diverse seriemoordenaars interviewen in de hoop hun manier van denken te begrijpen en hun gedrag te voorspellen. Door te proberen hier een vinger achter te krijgen, hopen ze andere moordzaken op te lossen. Al te plastische details worden sober en gedoseerd opgediend en de serie biedt ook nog een fascinerend tijdsbeeld.

De tekst gaat onder de afbeelding verder.

De killer spree

Ook aanbevelenswaardig is de reeks The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story, die de killer spree van Andrew Cunanan laat zien, met als hoogtepunt de moord op de beroemde Italiaanse modeontwerper. Hoewel niet geheel vrij van bloederige details is het vooral de manier waarop Cunanan niet alleen anderen, maar ook zichzelf te gronde richt die indruk maakt en shockeert.

De tekst gaat onder de afbeelding verder.

Een podium bij Netflix

Na Ted Bundy krijgt nu ook seriemoordenaar Jeffrey Dahmer een podium bij Netflix, dat eerder dit jaar niet alleen de tiendelige serie Dahmer – Monster: The Jeffrey Dahmer Story lanceerde, maar daarbij ook nog Conversations With a Killer: The Jeffrey Dahmer Tapes, waarin gesprekken tussen Dahmer en zijn advocaten te horen zijn. De dramareeks kwam drie maanden geleden beschikbaar en groeide in recordtijd uit tot één van de best bekeken producties van de streamingsdienst ooit. Al met al een mooie, goedgemaakte serie van de gelauwerde televisiemaker Ryan Murphy, die vooral bijblijft door de treurigstemmende teloorgang van Dahmer zelf en hoe hij in het uitleven zijn morbide fascinaties zeker zeventien slachtoffers de dood in sleurt, niet zelden na een gruwelijke doodsstrijd.

Een indrukwekkende productie, die volop piëteit met slachtoffers en nabestaanden ademt en ook het racisme bij de Amerikaanse politie fileert. Een werkelijk ijzingwekkende vertolking van hoofdrolspeler Evan Peters, ondersteund door geweldige bijrollen van Richard Jenkins, als Jeffrey’s getormenteerde vader en Niecy Nash als Glenda Cleveland, de buurvrouw van Jeffrey, die diverse keren tevergeefs bij de politie aanklopte. Want als die adequater op haar aandringen had gereageerd, waren mogelijk veel moorden voorkomen. Niet voor niets maken alle drie acteurs kans op een Golden Globe.

De tekst gaat onder de foto verder.

@stock

Dahmers slachtoffers

Ondanks de reacties van – getraumatiseerde - nabestaanden van Dahmers slachtoffers, die Netflix beschuldigden van het ten koste van hen exploiteren van Dahmers gruweldaden, moet gezegd worden dat deze serie doortrokken is van respect voor hen en hun vermoorde geliefden en dat al te onsmakelijke details spaarzaam aan bod komen.

De tekst gaat onder de foto verder.

Echte mensen

Toch blijft het de vraag of je als kijker kan ‘genieten’ van een mooie serie of film, in de wetenschap dat het niet om fictie gaat, maar om echte mensen. 'Ik wil dat mensen snappen dat dit niet zomaar een verhaal of een historische gebeurtenis is, dit gaat om het echte leven van mensen. Iemands zoon, iemands broer, iemands vader, iemands vriend, die met ruw geweld uit ons bestaan is gerukt', verklaarde een nabestaande van een van Dahmers slachtoffers. Een aspect waar film- en televisiemakers eigenlijk nooit zorgvuldig genoeg mee om kunnen gaan.

De beroemde striptekenaar en cartoonist Derf Backderf zat op de middelbare school in de klas bij Jeffrey Dahmer. Hij maakte er een grafic novel over die te koop is in de boekhandel.

Klik hier om het stripverhaal Mijn vriend Dahmer door Derf Backderf te bestellen.